Glosariusz
Dzięki ponad 100-letniemu doświadczeniu w terapii uciskowej Juzo jest obecnie ekspertem w dziedzinie flebologii, limfologii i terapii blizn.
W ścisłej współpracy z partnerami z branży medycznej i specjalistycznego handlu firma wdraża rozwiązania dla prawie wszystkich problemów medycznych dotyczących całego ciała człowieka. Troska o ludzi i gruntowna wiedza medyczna w połączeniu z know-how w zakresie rzemiosła i techniki oraz wysoki stopień innowacyjności sprawiają, że firma cieszy się uznaniem na całym świecie.
Przygotowaliśmy ten glosariusz, aby ułatwić naszym klientom zrozumienie terminów medycznych z zakresu flebologii, limfologii i terapii blizn.
| A | |
|---|---|
| Adherencja | Wspólne przestrzeganie celów terapeutycznych wyznaczonych wspólnie przez pacjenta i personel medyczny |
| Adhezja | Przyczepność, przyleganie |
| Akrocyjanoza | Sine, często również zimne dystalne części ciała, mimo całkiem znośnej temperatury zewnętrznej |
| Albumina | Białko |
| Allograft | Przeszczep pochodzący od obcej osoby |
| Amnezja dysocjacyjna | Ograniczony czasowo, całkowity lub czasowy brak wspomnień dotyczących traumatycznego wydarzenia |
| Amnezja wsteczna | Utrata pamięci obejmującej pewien różnej długości okres przed utratą świadomości |
| Analgetyk | Środek przeciwbólowy |
| Anamneza | Historia choroby |
| Anastomoza | Zespolenie, naturalne połączenie pomiędzy naczyniami krwionośnymi, limfatycznymi i nerwami, a w szerszym znaczeniu także sztucznie (np. operacyjnie) wytworzone połączenie między narządami jamistymi lub naczyniami krwionośnymi i limfatycznymi |
| Anatomia | Nauka o budowie części ciała i sztuka rozbioru |
| Anestezja | Znieczulenie wykonane przez lekarza |
| Aneuryzma | Tętniak, patologiczne poszerzenie fragmentu ściany tętnicy |
| Angiitis | Zapalenie naczyń krwionośnych lub limfatycznych |
| Angiodysplazja | Malformacja naczynia |
| Angiografia | Radiologiczne uwidocznienie naczyń po wstrzyknięciu środka kontrastowego a) Arteriografia: Tętnice b) Flebografia: Żyły c) Limfografia: Naczynia limfatyczne |
| Angiologia | Nauka o naczyniach krwionośnych i limfatycznych |
| Angioplastyka | Poszerzenie zwężonych naczyń za pomocą cewnika z balonikiem |
| Antykoagulanty | Środki przeciwzakrzepowe |
| Aplazja | Niewykształcenie się narządu (np. brak włosowatych naczyń limfatycznych) |
| Arteriola | Tętniczka, najmniejsza tętnica |
| Artrodeza | Chirurgiczne, sztuczne usztywnienie stawu |
| Artrogenny | Pochodzący ze stawu |
| Artrogenny zespół zastoinowy | Zastój w obrębie podudzia spowodowane usztywnieniem górnego stawu skokowego w końskostopiu |
| Artropatia | Choroba stawów |
| Atrofia | Zanik normalnie rozwiniętych narządów, tkanek lub komórek (spowodowany zaburzeniem równowagi między zapotrzebowaniem a podażą na pokarm) |
| Atrophie blanche | Zanik biały (fr.: blanc/blanche: biały) niewielkie, zaokrąglone lub owalne, czasem dochodzące do wielkości otwartej dłoni, dziwacznie ukształtowane, często siateczkowate, lekko zapadnięte białe ogniska zanikowe na podudziu. Jeśli w tym miejscu dojdzie do owrzodzenia nogi, jest ono szczególnie bolesne i uporczywe. |
| AVK | Choroba zarostowa tętnic |
| B | |
|---|---|
| Badania ultrasonograficzne w dziedzinie flebologii | a) ultrasonografia dopplerowska pomiar przepływu krwi za pomocą USG Dopplera (patrz również Doppler) b) Duplex-sonografia metoda obrazowania w celu uwidocznienia naczyń, określania ich położenia, a także ich średnicy wewnętrznej |
| Bandaże o długim naciągu | Patrz bandaże uciskowe |
| Bandaże o krótkim naciągu | Patrz bandaże uciskowe |
| Bandaże o średnim naciągu | Patrz bandaże uciskowe |
| Bandaże uciskowe | Elastyczne bandaże do terapii uciskowej
|
| Bandażysta | Technik ortopedyczny zajmujący się wytwarzaniem techniczno-medycznych środków pomocniczych, w tym również odzieży uciskowej |
| Bank skóry | Miejsce gromadzenia komórek skóry przeznaczonych do dalszego wykorzystania |
| Barbituran | Środek nasenny, ale również znieczulający |
| Biopsja | Pobranie próbki tkanki |
| Blizna | Blizna to zagojony stan po urazie skóry Bliznowata tkanka łączna jest najpierw czerwona, mało elastyczna i nie przyjmuje nacisku. W trakcie dojrzewania blizna może się kurczyć i twardnieć. |
| Blizna zanikowa | Nazwa zapadniętej blizny, która powstaje w przypadku trudno gojących się ran. Powodem jest tworzenie się niewystarczającej ilości włókien tkanki łącznej.
|
| Bliznowacenie hipertroficzne | Nadmierne, rozrastające się blizny |
| Blizny dojrzałe | Blizny, które nie zmieniają wyglądu pod wpływem nacisku, mają jasny kolor i są płaskie |
| Blizny hipertroficzne | Powiększone, wypukłe, nadal aktywne blizny |
| Bobath | Specjalna technika leczenia dolegliwości neurologicznych w ramach fizjoterapii |
| Ból spoczynkowy | Ból podczas spoczynku |
| Bolesny obrzęk biały | (Phlegmasia alba dolens), zakrzepica żył biodrowych i udowych; opuchlizna nogi, bladość, ból, gorączka |
| Bolesny obrzęk siniczy | Ostre, gwałtowne zamknięcie żył w nodze; wykrzepianie krwi we wszystkich żyłach nogi z odruchowym zmniejszeniem przepływu krwi tętniczej |
| Brzemienność | Ciąża |
| BSA | Skrót od Body Surface Area (powierzchnia ciała) |
| Bypass żylny | Pomost żylny, ominięcie zamkniętego naczynia krwionośnego poprzez wszczepienie żyły |
| C | |
|---|---|
| Cellulit | W krajach niemieckojęzycznych: sporadycznie bolesna zmiana na kobiecej skórze obserwowana w okolicy pośladków i ud. W krajach anglojęzycznych: rozległy, ciężki stan zapalny podskórnej tkanki łącznej i tłuszczowej. |
| Chirurgia | Dziedzina medycyny, która zajmuje się rozpoznawaniem i leczeniem chorób i urazów poprzez przeprowadzanie operacji |
| Chirurgia dziecięca | Dziedzina medycyny specjalizująca się leczeniu operacyjnym chorób dziecięcych |
| Chirurgia plastyczna | Chirurgia plastyczna (gr. plastein - tworzyć, formować, nadawać kształt) to każda forma chirurgii, która ma na celu dokonanie zmian w narządach lub powierzchniach ciała ze względów funkcjonalnych lub estetycznych/kosmetycznych. |
| Choroba Buergera | Patrz zarostowe zapalenie naczynia |
| Chroniczny | Przewlekły, długotrwały |
| Ciśnienie hydrostatyczne | Ciśnienie słupa cieczy nad badanym punktem |
| Ciśnienie tkankowe | Ciśnienie panujące w wolnym płynie śródmiąższowym |
| Ciśnienie żylne | Ciśnienie panujące w żyle. W przypadku niewydolności prawej komory serca ciśnienie żylne jest podwyższone w całym układzie żylnym (ogólne nadciśnienie) |
| Claudicatio intermittens | Chromanie przestankowe; nawracające przerwy w chodzeniu, przerywane utykanie w wyniku zwężenia naczyń tętniczych (popularnie nazywane „chorobą wystaw sklepowych” lub „nogą palacza”) |
| Collagen | Białko fibrylarne, skleroproteina |
| Compliance | Przestrzeganie przez pacjenta zasad terapii, czyli jego zaangażowanie w leczenie oraz gotowość do stosowania się do zaleceń i rekomendacji lekarza |
| Corona phlebectatica | Poszerzenie najmniejszych żył od brzegu stopy do okolicy kostki jako najwcześniejszy objaw zastoju żylnego (przewlekłej niewydolności żylnej) |
| Crosse | Miejsce wejścia żyły odpiszczelowej do żyły udowej w okolicy pachwiny lub żyły odstrzałkowej do żyły podkolanowej w okolicy podkolanowej |
| Crus, cruris | (łac.) podudzie |
| Cutis | Epiderma + derma (naskórek + skóra właściwa) |
| Cyjanoza, sinica | Sinoniebieskie zabarwienie skóry, ust i palców pod paznokciami, które wynika z niedostatecznej ilości tlenu we krwi |
| D | |
|---|---|
| Debridement | Oczyszczanie ran |
| Decubitus | Odleżyna: zbyt duży ucisk miejscowy przy niedotlenieniu tkanek; z reguły dochodzi do powstawania martwic i wrzodów z powodu pozostawania w pozycji leżącej |
| Defekt | Dysfunkcja |
| Derma | (gr.) Skóra składająca się z następujących elementów:
|
| Dermabrazja | Ścieranie warstw skóry |
| Dermatitis | Zapalenie skóry |
| Dermatogenny | Związany ze skórą |
| Dermatologia | Nauka o skórze i chorobach skóry |
| Dermatom | Narzędzie do pobierania skóry do przeszczepu |
| Dermatoskleroza | Patologiczne stwardnienie obszarów skóry |
| Dermatoza nadżerkowa | Choroba skóry spowodowana ubytkiem tkanki górnej warstwy skóry lub błony śluzowej |
| Dermatoza zastoinowa | Ogólne określenie zmian skórnych na podudziu, które są związane z zastojem, za wyjątkiem ulcus cruris (owrzodzenia żylnego podudzia) |
| Dermatozy | Termin ogólny na choroby skóry |
| Dermis, corium | Druga warstwa skóry |
| Dermojet | Leczenie blizn kortyzonem |
| Desensybilizacja | Stopniowa konfrontacja pacjenta z bodźcami lub wspomnieniami wywołującymi u niego strach, np. w celu złagodzenia objawów lękowych |
| Diuretyk | Lek powodujący zwiększone wydalanie wody Nie należy go stosować w przypadku obrzęków limfatycznych lub obrzęków spowodowanych PNŻ. |
| Diureza | Wydalanie moczu |
| Dożylnie | Do wnętrza żyły |
| Drenaż | Odwadnianie; w medycynie: odprowadzanie płynów ustrojowych |
| Drenaż limfatyczny | Specjalny masaż głaszczący wykonywany w celu likwidacji zastojów limfy |
| Dysforia | Obniżenie nastroju |
| Dysplazja | Wadliwe ukształtowanie |
| Dyssekcja blokowa | Usunięcie węzłów chłonnych odpowiadających za dany region podczas chirurgicznego leczenia raka |
| Dystalne części ciała | Końcowe części ciała, takie jak palce rąk i stóp, ale również nos, podbródek, kości policzkowe itp. |
| Dystalny | (łac. distare: odstawać) części kończyn położone dalej od tułowia; przeciwieństwo: proksymalny |
| Działanie uciskowe | Sposób, w jaki odzież uciskowa lub bandażowanie uciskowe wywiera ucisk. Decydującymi czynnikami są w tym przypadku np.: ucisk roboczy i spoczynkowy, rozkład ucisku i klasa ucisku |
| Dziedziczny | Podlegający dziedziczeniu |
| Dziedziczny obrzęk limfatyczny | Obrzęk limfatyczny dziedziczny np. ze względu na mutacje genetyczne |
| E | |
|---|---|
| Efekt Dopplera (patrz badania ultrasonograficzne) | Fale dźwiękowe odbijają się od poruszającego się ciała ze zmienną częstotliwością. Efekt Dopplera pozwala usłyszeć – a w przypadku rejestracji również zobaczyć – przepływ krwi. |
| Egzema | Rozległa, zapalna zmiana skórna ze świądem (patrz zapalenie skóry) |
| Ekspander | Implant, który stopniowo rozciąga tkankę |
| Ekspandery | Ekspandery są wykorzystywane w chirurgii plastycznej do rozciągania i powiększania skóry i tkanek. Ekspander umieszcza się pod zdrową skórą i napełnia płynem przez zawór w celu rozciągnięcia zdrowej skóry. Pozyskana w ten sposób skóra jest wykorzystywana do zastąpienia tkanki blizny. |
| Ekstensja | Rozciąganie, prostowanie |
| Ekstubacja | Usunięcie rurki intubacyjnej |
| Elastan | Elastyczna nić syntetyczna |
| Elastodien | Elastyczna nić z gumy naturalnej |
| Enteralny | Dotyczący jelit |
| Enurezja | Moczenie nocne |
| Enzymy | Fermenty, przyspieszacze reakcji biologicznych |
| Epiderma | Naskórek, najwyższa, pierwsza warstwa skóry |
| Ergoterapia | Terapia zajęciowa i terapia pracy, której celem jest utrzymanie lub odzyskanie zdolności funkcjonalnych w celu osiągnięcia jak największej samodzielności |
| Erytrocyjanoza | (Erythryocanosis crurum puellarum) wariant akrocyjanozy (patrz tam), występujący zwykle tylko u młodych dziewcząt i kobiet: niebieskawo-czerwona, chłodna skóra na podudziach, rogowacenie mieszków włosowych na podudziach, skłonność do odmrożeń |
| Escharotomia | Cięcie odbarczające przez strup |
| Estrogen | Żeński hormon płciowy (hormon pęcherzykowy) |
| E-technika | Specjalna technika leczenia schorzeń neurologicznych |
| F | |
|---|---|
| Fibroblast | Komórka tkanki łącznej. W przypadku przewlekłych obrzęków wysokobiałkowych zwiększona aktywność fibroblastów prowadzi do proliferacji tkanki łącznej, zwłóknienia. |
| Fibryna | Fibryna to białko niezbędne do skutecznego gojenia się ran i krzepnięcia krwi. Jest aktywowanym „klejem”, który polimeryzuje i tworzy siatkę, która z kolei zamyka ranę. |
| Fibrynogen | Substancja, z której powstaje fibryna |
| Fizjologia | Nauka o normalnym funkcjonowaniu komórek, tkanek i narządów organizmu |
| Fizjoterapia | Terapia ruchu w celu utrzymania lub przywrócenia funkcji ruchowych |
| Fizjoterapia | Fizykoterapia w celu leczenia zaburzeń funkcjonalnych |
| Flashback | Nagłe przypomnienie sobie traumatycznej sytuacji |
| Flebektazja | Poszerzenie żył bez powstawania żylaków |
| Flebektomia | Chirurgiczne usunięcie żyły |
| Flebografia | Radiologiczne uwidocznienie żył przy użyciu środka kontrastowego (patrz również angiografia) |
| Flebologia | Nauka o żyłach i ich chorobach |
| Flebotromboza | Zakrzepica żył głębokich w nodze |
| Fleksja | Zginanie |
| Fluktuacyjny | Zmienny |
| Fobia | Chorobliwy strach |
| Fontaine | Franc. chirurg (Straßburg), który stworzył klasyfikację stopni przewlekłego niedokrwienia kończyn dolnych: I. Niemal brak dolegliwości, łatwe męczenie, uczucie zimna w nogach II. Claudicatio intermittens, chromanie przestankowe (patrz tam) III. Ból spoczynkowy spowodowany niedoborem tlenu IV. Ból spoczynkowy, a także martwica i gangrena (patrz tam)" |
| G | |
|---|---|
| Gangrena | Forma progresji po obumarciu komórek i martwicy |
| Globulka | Lek w formie kulistej |
| Gojenie pierwotne | Gojenie się rany bez powikłań |
| Gojenie wtórne | Opóźnione gojenie się rany |
| Gradient ucisku | W medycznych pończochach uciskowych: zmniejszanie się ucisku w kierunku od dołu do góry, dystalny – proksymalny |
| Granulacja | Granulowanie, ziarninowanie |
| Gruczoł limfatyczny | Przestarzała nazwa węzła chłonnego |
| H | |
|---|---|
| Hematokryt | Procentowa zawartość krwinek w całej krwi; ważny przy sztucznym rozrzedzaniu krwi |
| Hematom Krwiak | Hematom Krwiak, „siniak”, przebarwia się w ciągu kilku dni |
| Hemodylucja | Rozrzedzenie krwi |
| Hemodynamika | Prędkość przepływu krwi w naczyniach |
| Hemoglobina | Czerwony barwnik krwi |
| Heparyna | Substancja przeciwzakrzepowa |
| Heterogeniczny | Różnorodny, niejednorodny; przeciwieństwo do: homogeniczny |
| Hiperemia | Przekrwienie, podwyższona zawartość krwi Czynne: „Przekrwienie” na skutek zwiększonej aktywności narządu |
| Hiperkeratoza | (gr. hyper: nadmierny) nadmierne rogowacenie skóry |
| Hiperplazja | Powiększenie tkanki lub narządu w wyniku nadmiernego podziału komórek |
| Hipertonia | Nadciśnienie tętnicze |
| Hipertonia żylna | Nadciśnienie żylne, podwyższone ciśnienie w żyłach spowodowane najczęściej zaburzeniami przepływu zwrotnego |
| Hipertrofia | Powiększenie tkanki lub narządu w wyniku zwiększenia rozmiarów komórek |
| Hipertrofia blizny | Nieregularna, rozrastająca się tkanka łączna na skutek nadmiernego uwalniania włókien kolagenowych. Blizna ma tendencję do wybrzuszania i wystaje nad powierzchnię otaczającej skóry |
| Hipertroficzny | Uniesiony, powiększony, jeszcze aktywny |
| Hipoderma | Inne określenie na tkankę podskórną, w której znajdują się m.in. gruczoły potowe, komórki tłuszczowe |
| Hipoksja | Zmniejszanie zawartości tlenu w tkankach organizmu |
| Hipoplazja | Zbyt słabe wykształcenie się organu (np. naczyń limfatycznych) |
| Hipotermia | Nadmierne wychłodzenie organizmu |
| Homogeniczny | Jednorodny, przeciwieństwo do: heterogeniczny |
| Hypodermitis | (gr. hypo: pod) zapalenie tkanki podskórnej |
| I | |
|---|---|
| Infekcja | Zapalenie |
| Infekcja wtórna | Zakażenie zainfekowanej rany kolejnym patogenem |
| Infuzja | wlew, wprowadzenie płynu do organizmu za pomocą igły |
| Iniekcja | Wstrzyknięcie dotętnicza (do tętnicy) dożylna (do żyły) domięśniowa (do mięśnia) śródskórna (do skóry) podskórna (pod skórę) |
| Instylacja | Wprowadzanie płynów do organizmu metodą wkroplenia |
| Interstitium | Śródmiąższe; przestrzenie międzykomórkowe |
| Interstitium (śródmiąższe) | Przestrzenie pomiędzy poszczególnymi warstwami tkanek ciała. W śródmiąższu przebiegają kanały zaopatrzenia (naczynia krwionośne, nerwy) narządu |
| Interwencja | Zabieg |
| Intruzja | Mimowolne przeżywanie na nowo traumatycznego wydarzenia, często związane ze strachem i paniką |
| Intubacja | Wprowadzenie specjalnej rurki do dróg oddechowych |
| J | |
|---|---|
| Jednostka | Dana wielkość, całość |
| Jelitowy | Należący do traktu jelitowego |
| K | |
|---|---|
| Kamuflaż | Specjalna technika makijażu mająca na celu zamaskowanie nierówności skóry, takich jak np. blizny |
| Kapilara | (med.) cienkie jak włos naczynie krwionośne lub limfatyczne |
| Keloid | Silny rozrost tkanki łącznej, który wychodzi poza obszar rany na zdrową skórę |
| Keratynocyty | Podstawowe komórki naskórka |
| Klej fibrynowy | Klej dwuskładnikowy, np. do mocowania przeszczepu skóry |
| Kliniczne | Terapia medyczna |
| Kolagen | (collagen) białko fibrylarne, skleroproteina |
| Kolateralny | Po tej samej stronie |
| Kolektor limfatyczny | Naczynie zbierające odpływającą limfę |
| Komórki Langerhansa | Komórki obronne układu odpornościowego znajdujące się w naskórku |
| Kompleksowa fizjoterapia przeciwzastoinowa | Forma terapii polegająca na drenażu limfatycznym, gimnastyce i uciskowym bandażowaniu lub stosowaniu pończoch uciskowych |
| Kompleksowa fizyczna terapia przeciwobrzękowa | 2-fazowa terapia stosowana w przypadku obrzęków limfatycznych i lipidowych oraz w późnym stadium przewlekłej niewydolności żylnej (patrz tam). „Faza I - redukcja obrzęku” za pomocą środków higieny skóry, częstego manualnego drenażu limfatycznego, bandażowania uciskowego i odbarczającej terapii ruchem „Faza II – utrwalenie i optymalizacja” przy pomocy terapii uciskowej, wykonywanego od czasu do czasu manualnego drenażu limfatycznego terapii ruchem, stałe zabiegi higieniczne. W razie potrzeby kompleksową fizyczną terapię przeciwobrzękową (KTP) można uzupełnić o kompresjoterapię pneumatyczną (patrz tam) (masaż pneumatyczny) |
| Kończyna; Kończyny | Członki ciała |
| Konglomerat | Skupisko |
| Konstytucjonalny | Wrodzony |
| Kontaminacja | Skażenie, zanieczyszczenie |
| Kontrahować | Napinać |
| Kontrakcja | Skurcz, np. mięśnia |
| Kontraktura | Przykurcz; skrócenie mięśni, ścięgien, więzadeł lub stawów, które prowadzi do nieodwracalnego ograniczenia ruchu |
| Korelować | Wiązać się z czymś |
| Korium | Skóra właściwa, derma |
| Kostka | Kostka przyśrodkowa (piszczelowa) po wewnętrznej stronie podudzia, boczna (strzałkowa) po zewnętrznej stronie podudzia |
| Krążenie kolateralne | Naczynia sąsiadujące z naczyniem głównym, które docierają do tego samego obszaru zaopatrzenia i mogą zastąpić naczynie główne w przypadku jego awarii |
| Krążenie oboczne | Patrz krążenie kolateralne |
| Krioterapia | Leczenie zimnem |
| Krosektomia | Operacyjne usunięcie/podwiązanie żyły przy ujściu |
| Krwotok | Krwawienie |
| Ksenograft | Przeszczep pochodzenia zwierzęcego |
| L | |
|---|---|
| Labilność emocjonalna | Wahania nastroju |
| Laplace | Prawo Laplace’a: ciśnienie zewnętrzne P = napięcie (naprężenie) bandaża = S podzielone przez promień kończyny = r Prawo to mówi, że ciśnienie wywierane przez wyroby uciskowe na cylindryczne podudzie jest wprost proporcjonalne do siły naprężenia bandaża, ale odwrotnie proporcjonalne do promienia podudzia. Im mniejszy obwód, tym wyższe ciśnienie przy takim samym przyłożeniu siły (naprężeniu) |
| Laplace, markiz de | Ur. w Paryżu; 1749 – 1827; matematyk |
| Lateks | Mleczko kauczukowe; wodna dyspersja polimerów naturalnych (kauczuk) lub syntetycznych |
| Latencja | Czasowe utajenie choroby |
| Latentny | Ukryty; bezobjawowy |
| Lateralny | Boczny; po zewnętrznej stronie kończyny (od strony wewnętrznej: medialny) |
| Leki stosowane w chorobach żył | Grupa leków ziołowych, półsyntetycznych lub syntetycznych, które przeciwdziałają dolegliwościom żylnym. |
| Lezja | Uszkodzenie, skaleczenie, uraz |
| Likwidacja osi długiej blizny | Poprzez małe zygzakowate nacięcia usuwa się blizny, aby rana mogła zostać zamknięta bez napięć |
| Limfa | Płyn tkankowy |
| Limfangiektazja | Patologiczne rozszerzenie naczyń limfatycznych |
| Limfangiopatia | Choroba naczyń limfatycznych |
| limfogenny | Pochodzenia limfatycznego, powstały drogą limfatyczną |
| Limfografia | Radiologiczne uwidocznienie naczyń chłonnych po ich zakontrastowaniu środkiem cieniującym |
| Limfoscyntygrafia | Metoda badania wykorzystująca znakowaną radioaktywnie makrocząsteczkę zawierającą limfę w celu uwidocznienia układu limfatycznego i pomiaru prędkości przepływu limfy w okresie półtrwania (T/2), jak również liczbowego zapisu radioaktywności zgromadzonej w regionalnych węzłach chłonnych podczas spoczynku fizycznego i po wysiłku fizycznym |
| Lipodermatoskleroza | Twardnienie skóry i podskórnej tkanki tłuszczowej i łącznej w końcowym stadium przewlekłej niewydolności żylno-limfatycznej na podudziu |
| Liposukcja | Inwazyjny zabieg stosowany również do leczenia obrzęku lipidowego. |
| Lokalizacja | Miejsce, umiejscowienie |
| LRR | Skrót od angielskiego terminu light reflection rheography, wcześniejszej odmiany współczesnej fotopletyzmografii (patrz PPG) |
| Lymphadenitis | Zapalenie węzłów chłonnych |
| Lymphocele | Torbiel limfatyczna; nagromadzenie płynu limfatycznego w przestrzeni, która anatomicznie nie jest do tego przeznaczona |
| M | |
|---|---|
| Maligne | Postępujący, niszczący (złośliwy) przebieg choroby |
| Masaż blizny | Ostrożny masaż w celu obkurczania tkanki blizny |
| Medialny | Środkowy, w kierunku ku środkowi ciała, przeciwieństwo: lateralny |
| Mediatory | Hormonopodobne substancje wspomagające przewodzenie |
| Mentosternal | Obszar pomiędzy podbródkiem a mostkiem |
| Mesh-graft, siatkowanie | Przeszczep siatkowy, rozcięcie przeszczepu na wzór siatki |
| Metabolizm | Przemiana materii |
| Mięśniowo-skórny | Połączenie mięśnia i skóry zewnętrznej |
| Mikroanastomoza | Połączenie drobnych naczyń krwionośnych |
| Mikroangiopatia | Choroba najmniejszych naczyń krwionośnych |
| Mikrokrążenie | Przepływ krwi i płynu tkankowego w obszarze końcowego odcinka strumienia, w przestrzeni pomiędzy końcem tętnicy a początkiem żyły (układ kapilarny) |
| Mobilizacja | Zapewnienie ruchomości, np. zesztywniałych stawów, poprzez ćwiczenia |
| Mobilność | Ruchomość |
| Monitoring | Nadzorowanie funkcji organizmu |
| Mykoza | Choroba zakaźna wywołana przez grzyby. Niekorzystne warunki, takie jak np. wilgoć i ciepło pomiędzy palcami stóp sprzyjają (miejscowym) grzybicom |
| N | |
|---|---|
| Nabłonek | Wielowarstwowa struktura komórkowa otaczająca powierzchnię ciała |
| Naczynia pojemnościowe | Żyły: ze względu na dużą rozciągliwość służą nie tylko do transportu krwi, ale także jako jej magazyn |
| Naczynia zamknięte skrzepliną | Naczynia zablokowane przez skrzepy krwi |
| Naczyniak chłonny | Łagodny nowotwór wywodzący się z układu limfatycznego |
| Naczyniak krwionośny | Łagodny nowotwór naczyń krwionośnych |
| Naczynie | Tutaj: naczynie krwionośne lub naczynie limfatyczne |
| Narkoza | Znieczulenie, wywołany sztucznie podobny do snu stan nieprzytomności, a tym samym niewrażliwości na ból |
| Nawracający | Powtarzający się |
| Nekretomia | Usuwanie martwej tkanki Przykładem nekretomii jest operacyjne usuwanie poparzonej skóry. |
| Nekrosektomia | Usuwanie martwej tkanki |
| Nekrotyczny | Martwy |
| Nekroza | Obumieranie tkanek i narządów |
| Nekroza | Nekroza (martwica) to martwe tkanki, które mogą zakłócić proces gojenia się rany |
| Neuropatia obwodowa | Uszkodzenie nerwów obwodowych, często w następstwie cukrzycy, objawiające się głównie brakiem czucia bólu w nogach |
| Niedokrwienie | Zmniejszona zawartość krwi w tkankach 1. niedokrwienie bezwzględne = całkowita bezkrwistość spowodowana okluzją naczyniową |
| Nieodwracalnie uszkodzony | Nie do naprawienia; nieuleczalny |
| Nieodwracalny | Niemożliwy do cofnięcia |
| nieusuwalny | Niemożliwy do wycofania, nie do naprawienia |
| Niewydolność | Osłabienie, niedostateczna wydajność narządu lub układu narządów |
| Niewydolność niskoobjętościowa | Niewydolność mechaniczna: Z powodu choroby układu limfatycznego zdolność transportowa nie jest już wystarczająca do usunięcia wszystkich białek i produktów odpadowych wymagających transportu limfatycznego. |
| Niewydolność serca | Skompensowana: osłabiona wydajność pompowania serca, którą organizm próbuje wyrównać za pomocą różnych mechanizmów |dekompensowana: osłabiona wydajność pompowania serca, której organizm nie jest już w stanie wyrównać |
| Niewydolność zastawek | Niewystarczające domykanie zastawek w żyłach lub sercu |
| Niewydolny | Niewystarczający |
| O | |
|---|---|
| Obesity | Otyłość a) postać gynoidalna (żeńska) z szerokimi biodrami i grubymi nogami b) postać androidalna (męska) z kulistym brzuchem i smukłymi nogami |
| Objaw Stemmera | Poszerzenie fałdów skórnych palców nóg lub rąk albo brak możliwości ich uniesienia. Objaw Stemmera ma duże znaczenie w diagnostyce obrzęku limfatycznego. |
| Objawy pourazowe | Skutki psychiczne traumatycznego przeżycia pojawiające się z opóźnieniem czasowym |
| Obliteracja | Wstrzyknięcie środka, który zamyka żyłę poprzez sklejenie jej ściany (patrz również sklerotyzacja) |
| Obrzęk | Opuchlizna spowodowana nagromadzeniem się płynu w tkance przesiękowy = niskobiałkowy wysiękowy = wysokobiałkowy |
| Obrzęk limfatyczny | Nagromadzenie płynu spowodowane niedrożnością systemu drenażu limfatycznego |
| Obrzęk lipidowy | Obustronna, symetryczna opuchlizna (przypominająca bryczesy) sięgająca od grzebieni biodrowych do kostek (przede wszystkim u kobiet), spowodowana odkładaniem się tkanki tłuszczowej W połączeniu z obrzękiem limfatycznym tworzy obrzęk lipo-limfatyczny |
| Obrzęk lipo-limfatyczny | Forma obrzęku powstała z połączenia obrzęku lipidowego i obrzęku limfatycznego. W odróżnieniu od kończącego się na wysokości kostek obrzęku lipidowego z opuchlizną grzbietu stopy, pozytywnym objawem Stemmera (patrz tam) i asymetrycznym przebiegiem. |
| Obrzęk niskobiałkowy | Obrzęk o niskim (poniżej 1%) stężeniu białka (np. obrzęk głodowy) |
| Obrzęk wysokobiałkowy | Obrzęk o stężeniu zawartości białka wynoszącym kilka gramów (np. obrzęk limfatyczny, obrzęk związany z zapaleniem); przewlekły obrzęk wysokobiałkowy powoduje wtórne zmiany tkankowe (rozrost tkanki łącznej; zwłóknienie; stwardnienie; rozrost tkanki tłuszczowej) |
| Obrzęk za kostkami | Opuchlizna; ograniczona do przestrzeni za kostkami |
| Obrzęk zastoinowy | Obrzęk nóg spowodowany niewydolnością żylną |
| Odmroziny | Odmrożenia |
| Odwinięcie powieki dolnej | Ściągnięta w dół, zwisająca i niekiedy wywinięta powieka dolna |
| Odwracalny | Możliwy do przywrócenia |
| Odzież uciskowa | Opatrunki uciskowe w różnych wersjach np. w formie koszul, spodni, rękawiczek |
| Ogólnoustrojowy | Dotyczący całego organizmu |
| Okres latencji | Bezobjawowe, wczesne stadium choroby |
| Oparzenie | Uraz spowodowany przez ogień |
| Oparzenie płynem | Uraz spowodowany gorącym płynem |
| Oparzenie okrężne | oparzenie, które przebiega dookoła danej części ciała |
| Operacja Babcocka | Patrz operacja strippingu |
| Operacja strippingu | Operacyjne usunięcie żylaków poprzez ich wyciągnięcie (stripping) |
| Organizm | System narządów ciała ludzkiego |
| Oscylografia | Metoda rejestracji tętna objętościowego na kończynach, która dostarcza informacji o jakości ukrwienia tętniczego |
| Ostra (ostry stan chorobowy) | Choroba o nagłych objawach |
| Ostra reakcja na stres | Ogólne określenie dotyczące nietypowej reakcji wywołanej przez minione lub aktualne zdarzenie. |
| Owodnia Błona | płodowa, najbardziej wewnętrzna warstwa łożyska wokół zarodka |
| Owrzodzenie getrowe | Owrzodzenie nogi otaczające dolną część nogi |
| P | |
|---|---|
| PAD | (choroba tętnic obwodowych) Nazywana również chorobą wystaw sklepowych. Zwężenie lub całkowite zamknięcie tętnic w kończynach (szczególnie w nogach). |
| Palpacja | Badanie dotykowe |
| Papillarny | Brodawkowaty (od łac. papilla: brodawkowate wzniesienie) |
| Papilomatoza | Brodawczakowatość; w dermatologii papilomatoza to poszerzenie ciałek brodawkowatych skóry. W wyniku proliferacji komórek nabłonkowych dochodzi do pofałdowania naskórka. |
| Parenteralny | Omijający przewód pokarmowy, np. pozajelitowe podawanie leku przez żyłę |
| Patofizjologia | Nauka o patologicznych procesach życiowych i zaburzonych funkcjach w organizmie człowieka. (Wraz z patobiochemią zajmuje się m.in. badaniami w obrębie komórek opartymi na biologii molekularnej w celu wyjaśnienia patologicznych odchyleń od procesów fizjologicznych i biochemicznych). |
| Patogeneza | Powstawanie i rozwój choroby |
| Pelota | Pelota to okrągły, najczęściej półkulisty przedmiot (np. poduszka), zwykle używany w celach medycznych do uciskania, ściskania lub odseparowywania tkanek. |
| Perforować | Przebić; przedziurawić |
| Phlebitis | Zapalenie żył |
| Pierwotny | Pierwszy; początkowy |
| Pierwotny obrzęk limfatyczny | Obrzęk limfatyczny spowodowany zaburzeniami rozwojowymi układu limfatycznego |
| Piętno | Oznaka, cecha o negatywnym zabarwieniu |
| Pigmentacja | Wybarwienie (w szczególności pigmentów skóry po ekspozycji na promieniowanie UV) |
| Pigmenty | Barwniki |
| Plastry silikonowe | Plastry silikonowe są wykonane z silikonu medycznego i można je nakładać bezpośrednio na skórę. Można je nosić pod odzieżą uciskową. |
| Plastyka płatowa | Zastąpienie tkanki bliznowatej płatem tkanki ze wszystkimi naczyniami |
| Plastyka Z | Blizny są rozluźniane za pomocą małych, zygzakowatych nacięć, dzięki czemu mogą później zostać zszyte bez napięć skóry |
| Płat promieniowy | Płat skóry z obszaru przedramienia |
| Platysma (mięsień szeroki szyi) | Płaski mięsień podskórny na szyi |
| Pletyzmografia | Rejestracja wzrostu objętości kończyny w celu określenia ukrwienia w przypadku zablokowania odpływu żylnego |
| Plexus | Splot nerwowy |
| Pneumonia | Zapalenie płuc |
| PNF | Specjalna technika leczenia schorzeń neurologicznych |
| Podatność na zapalenie | Podatność na zapalenie |
| Pojemność żylna | Ilość krwi, jaką mogą pomieścić żyły nóg w wyprostowanej pozycji ciała |
| Pokrzywkowy | Wyglądający jak pokrzywka |
| Pompa mięśniowa | Zdolność mięśnia do powodowania przepływu powrotnego krwi w żyłach |
| Pooperacyjny | Po operacji |
| pourazowy | Po urazie |
| Powięź | (Łac. fascia: opaska) niemal nierozciągliwa, łącznotkankowa otoczka mięśni) |
| Powięziowo-skórny | Połączenie skóry i powięzi |
| Pozakrzepowy | (łac.: post: po) po zakrzepicy |
| Pozanaczyniowy | Poza naczyniem |
| Pozaustrojowy | Poza ciałem |
| Poziom interakcji | Poziom otoczenia |
| PPG | (fotopletyzmografia) Światło jest emitowane z głowicy pomiarowej do górnej warstwy skóry, odbijane i rejestrowane przez głowicę pomiarową. Elektroniczne porównanie ilości wyemitowanego światła z ilością światła odbitego dostarcza informacji o obecności i stopniu zastoju żylnego (patrz również LRR). |
| Prewencja | Zapobieganie, profilaktyka |
| Próba Valsalvy | Napięcie (jak podczas wypróżniania) podczas pomiaru żył nazwany na cześć anatoma Antonio Valsalvay (Bolonia 1666 – 1723) |
| Profilaktyka | Zapobieganie; zapobieganie chorobom |
| Prognoza | Przewidywanie przebiegu choroby |
| Progresywny | Postępujący |
| Projekcja | Przenoszenie |
| proksymalny | Część kończyny położona w kierunku od tułowia; przeciwieństwo: dystalny |
| Proliferacja | Rozrost |
| Prolongować | Przedłużać coś |
| Protrombina | Nieaktywny prekursor trombiny (patrz tam) w procesie krzepnięcia krwi |
| Przeciwwskazanie | Kontraindykacja; powód, dla którego nie należy stosować danego środka lub metody |
| Przepuszczalność | (np. przepuszczalność naczyń kapilarnych) |
| Przerywany | Czasowo przerywany |
| Przestrzeń Bisgaarda | Zagłębienie za kostką; częste miejsce powstawania owrzodzeń żylnych podudzi |
| Przeszczep autologiczny | Przeszczep z własnego organizmu |
| Przeszczep siatkowy | Przeszczep przy użyciu siatki |
| Przeszczep skórny pośredniej grubości | Przeszczep skórny pośredniej grubości (bardzo cienka warstwa naskórka pobrana z nieuszkodzonego miejsca na ciele) |
| Przeszczep skóry | np. skóra pełnej lub pośredniej grubości jest przenoszona z jednej części ciała na inną w celu pokrycia otwartych obszarów |
| Przetoka limfatyczna | Nienaturalne połączenie w formie rurki, które istnieje jako pojedynczy przewód lub rozgałęziona sieć pomiędzy różnymi narządami jamistymi albo prowadząca na powierzchnię ciała. Przetoki powstają w wyniku procesów zapalnych, urazów i zabiegów chirurgicznych, ale mogą być również wytworzone chirurgicznie (przetoka żołądkowa do sztucznego odżywiania) lub wrodzone. Przetoki limfatyczne powstają zwykle jako powikłania po zabiegach chirurgicznych. Przez uszkodzone naczynia limfatyczne wydzielane jest więcej płynu limfatycznego, który może następnie wyciekać przez ranę. |
| Przewlekła niewydolność żylna (PNŻ) | Uszkodzenie skóry i tkanki podskórnej podudzia spowodowane chorobą żylakową lub zakrzepicą żył kończyn dolnych; od skłonności do obrzęków, poprzez odkładanie się pigmentu, twardnienie skóry i tkanki podskórnej, zanik biały, aż po owrzodzenie żylne podudzi |
| Przezskórnie | Przez skórę |
| Przykurcz torebki | Obkurczenie torebki stawowej powodujące ograniczenie ruchomości |
| Psychiczny | Dotyczący psychiki |
| Psychika | Całość świadomych i nieświadomych procesów duchowych oraz funkcji intelektualnych |
| Psycholog | Psycholog zajmuje się psychologią definiowaną jako nauka o odczuciach i zachowaniach człowieka. |
| Psychosomatyczny | Związek pomiędzy tym, co fizyczne, a tym, co psychiczne |
| Psychoza | Tzw. choroba psychiczna. Termin ogólny dla zaburzeń psychicznych ze strukturalną zmianą postrzegania |
| PTS | Skrót od angielskiego określenia na zespół pozakrzepowy (postthrombotic syndrome) (patrz tam) |
| R | |
|---|---|
| ReCell | Skóra w sprayu, do rozpylenia zamiast nałożenia |
| Recydywa | Nawrót/ponowne wystąpienie choroby po jej wyleczeniu |
| Refluks | Cofanie się płynu (np. krwi) |
| Regresja | Cofnięcie się do wcześniejszego etapu rozwoju |
| Reguła dziewiątek | Reguła pozwalająca obliczyć powierzchnię oparzenia poprzez podzielenie na 11 części po 9% + 1% |
| Rehabilitacja | Leczenie uzupełniające oraz przywrócenie zdrowia w jak najszerszym zakresie |
| Rekonwalescencja | Powrót do zdrowia po chorobie, zdrowienie |
| Relaksować się | Odprężać się |
| Relewantny | Ważny, mający znaczenie |
| Resorpcja | Wchłanianie; pobieranie substancji |
| Respirator | Urządzenie do wspomagania lub zastępowania oddychania |
| Restless legs | Niespokojne nogi”; specyficzne zaburzenia czucia w nogach podczas snu, które wymagają ciągłego poruszania nogami, m.in. w chorobie Parkinsona |
| Retraumatyzacja | Ponowna traumatyzacja, która może zostać wywołana m.in. przez działania terapeutyczne w fazie intensywnego leczenia (ponowna utrata kontroli) |
| Retykularny | Siatkowy |
| Rezystancja | Opór, odporność |
| Róża | Róża przyranna: ostre zapalenie skóry, wywołane najczęściej przez paciorkowce beta-hemolizujące grupy A; występuje głównie u dorosłych i w zimie; wnikanie patogenów przez uszkodzenie skóry (maceracja, pęknięcia w przestrzeniach międzypalcowych lub na twarzy) i rozprzestrzenianie się przez kanały limfatyczne |
| Rumień | Zaczerwienienie skóry |
| S | |
|---|---|
| Sedacja | Uspokojenie za pomocą leków |
| Sepsa | Gnicie, zakażenie krwi |
| Septyczny | Skażony patogenami |
| Serologia | Dziedzina immunologii; nauka o właściwościach immunologicznych organizmu |
| Seroma | 1. Limfa zbierająca się w nieistniejących wcześniej zagłębieniach 2. Zatrzymywanie wydzieliny w zszytej ranie |
| Sheet | Specyficzna kolejność nakładania |
| Siatkowanie | Powiększanie przeszczepu poprzez zastosowanie siatki |
| Silikon (medyczny ) | Silikon medyczny tworzy na bliźnie wilgotne środowisko, dzięki czemu blizna nie wysycha. Blizna pozostaje również miękka, co ma dobroczynny wpływ na jej tkankę. |
| Sklerotyzacja | Patrz obliteracja |
| Skleroza | Patologiczne stwardnienie narządu |
| Skóra (cutis) | Określenie zbiorcze dla naskórka i skóry właściwej |
| Skrzep | skrzeplina powstała w naczyniach lub w sercu |
| Skupisko żylaków | Splot żylaków (łac. convolvere: skręcać razem) |
| Słoniowacizna | Niekształtna opuchlizna kończyn w wyniku przewlekłego zastoju limfy (patrz obrzęk limfatyczny) |
| Śluzówka | Błona śluzowa |
| Somatopsychiczny | Fizyczno-emocjonalny |
| Śpiączka farmakologiczna | Utrata przytomności wywołana za pomocą leków W tym stanie pacjent nie wybudza się nawet pod wpływem silnych bodźców zewnętrznych, takich jak powtarzające się bodźce bólowe. |
| Splot ramienny | Zaopatrzenie ramienia i mięśni barków w nerwy biegnące od kręgów szyjnych (C5-Th1) |
| Spontaniczna remisja | Spontaniczny zanik |
| Śródbłonek | Wewnętrzna warstwa naczyń krwionośnych lub limfatycznych |
| Środek kontrastowy | Środek wprowadzany do jam lub naczyń na potrzeby ich radiologicznego zobrazowania |
| Środek sedatywny | Środek uspokajający |
| Śródmiąższowy | Dotyczący śródmiąższa |
| Śródoperacyjny | Podczas trwania operacji |
| Staw MCP | Staw śródręczno-paliczkowy |
| Stopień indywiduacji | Świadoma, niezależna osobowość |
| Stopień oparzenia | Głębokość oparzenia |
| Strup | Strup na ranie |
| Subcutis | Tkanka podskórna |
| Substytucja | Zastąpienie, uzupełnienie |
| Surowica | Żółtawy płyn krwi, który nie jest już podatny na krzepnięcie i został pozbawiony krwinek i fibryny |
| Surowiczy | Związany z surowicą; nagromadzenie płynu składającego się głównie z surowicy |
| Świąd | Swędzenie |
| Symptomy | Objawy chorobowe charakterystyczne dla określonej choroby |
| Szew wtórny | Zszycie zainfekowanej rany po usunięciu zakażenia |
| Sztuczny obrzęk limfatyczny | obrzęk spowodowany samodzielnym bandażowaniem uciskowym kończyn (nietypowy, bolesny, niebieskawy obrzęk limfatyczny) |
| Szyjny | Obszar szyi |
| T | |
|---|---|
| Take-rate | Liczba wygojonych przeszczepów |
| Technika air-bloc | W skleroterapii żylaków lekarz wstrzykuje niewielką ilość powietrza przed podaniem leku; cel: lepszy kontakt leku ze ścianą żyły |
| Technika Meek | perforowany przeszczep skórny pośredniej grubości |
| Teleangiektazje | Poszerzenie najdrobniejszych końcowych naczyń krwionośnych |
| Terapeuta | Osoba lecząca |
| Terapia | Leczenie |
| Terapia manualna | Technika dotycząca stawów i tkanek miękkich w fizjoterapii |
| Terapia oddechowa | Czynna i bierna gimnastyka oddechowa jako działanie wspomagające po operacjach, np. puszczanie bąbelków w szklance wody przez słomkę |
| Terapia uciskowa (metody) | a) bandażowanie uciskowe b) medyczna odzież uciskowa c) ucisk przerywany |
| Termiczny | Grecki przedrostek „therm” oznacza „ciepły” |
| Termografia | Wykrywanie zaburzeń krążenia obwodowego poprzez rejestrację różnic temperatury skóry, które są wyświetlane w różnych kolorach na obrazie termogramu |
| Termoreceptory | Komórki odpowiadające za rozpoznawanie ciepła i zimna |
| Tętnica | Naczynie krwionośne odchodzące od serca i zaopatrujące tkanki |
| Tętniczy | Dotyczący tętnic |
| Tkanka granulująca | Ziarnista tkanka łączna na ranach biorąca udział w procesie gojenia (hipergranulacja = nadmierne ziarninowanie) |
| Torbiel Bakera | Wypukłość grzbietowej torebki stawowej w stawie kolanowym (przepuklina stawowa = pęknięcie błony maziowej) |
| Torbiel limfatyczna | Poszerzenie naczynia limfatycznego przy lub pod skórą wypełnione płynem limfatycznym (limfą) |
| Trachea | Tchawica |
| Transplantacja | Przeszczep tkanki lub narządu w celu zastąpienia brakującej tkanki lub narządu |
| Trigger | Bodziec wyzwalający |
| Troczki | Wzmacniające pasma tkanki łącznej |
| Troficzny | Dotyczący odżywiania (tkanek) |
| Trombektomia | Chirurgiczne usuwanie skrzepów |
| Trombina | Enzym znajdujący się w osoczu krwi, który powstaje z protrombiny (patrz tam), przekształca fibrynogen w fibrynę i prowadzi do powstania skrzepu |
| Trombocyt | Płytka krwi; pomocnik w procesie krzepnięcia |
| Tromboliza | Farmakologiczne rozpuszczanie skrzepów przez określone enzymy (streptokinaza, urokinaza) |
| U | |
|---|---|
| Ubytek skóry | Brak tkanki skórnej |
| Ucisk przerywany | Pneumatyczne odbarczanie kończyny za pomocą przerywanego, zmiennego ciśnienia powietrza |
| Ucisk roboczy | Ucisk dzianego wyrobu uciskowego podczas pracy mięśni. Efekt działania trzech czynników: siły naciągu i rozciągliwości wyrobu oraz liczby owinięć |
| Ucisk spoczynkowy | Ciśnienie wywierane przez pończochę uciskową, gdy mięśnie nie pracują. Im większa rozciągliwość pończochy uciskowej, tym wyższy ucisk spoczynkowy i niższy ucisk roboczy. |
| Ujście | Miejsce wejścia żyły odpiszczelowej do żyły udowej w okolicy pachwiny |
| Układ immunologiczny (odpornościowy) | Biologiczny system obronny organizmu |
| Układ naczyń limfatycznych | Transportuje limfę w kierunku od dystalnego do proksymalnego a) powierzchowny: naczynia biegną wzdłuż dużych żył i usuwają produkty przemiany materii ze skóry i tkanki podskórnej b) głęboki: biegnie wzdłuż naczyń w obrębie powięzi, usuwa produkty przemiany materii z kości, stawów i mięśni Na stopie i udzie znajdują się połączenia między tymi dwoma układami. Inaczej niż w przypadku układów żylnych, gdzie krew płynie z zewnątrz w głąb, limfa płynie z głębi na zewnątrz. |
| Układ żylny | Część układu krążenia, która transportuje krew z obwodu do serca. Rozróżnia się trzy układy żylne w kończynie dolnej: 1. powierzchowny układ żylny położony poza powięzią, zwany również układem pojemnościowym, ponieważ jego zadaniem jest m.in. magazynowanie i utrzymywanie krwi w gotowości do odtransportowania do żył głębokich 2. układ żył głębokich, położonych wewnątrz powięzi; obejmuje żyły mięśniowe odpowiadające za drenaż mięśni, żyły przewodzące do transportu krwi w kierunku wnętrza ciała 3. system perforatorów, czyli żył przeszywających powięzi |
| Ulcus cruris | Owrzodzenie podudzia (owrzodzenie nogi) |
| Ulcus | Wrzód |
| Ultrasonografia dopplerowska | Patrz badania ultrasonograficzne |
| Ultrasonografia dopplerowska | Specjalna metoda badania ultradźwiękami |
| Ultrasonografia dupleksowa | Patrz badania ultrasonograficzne |
| Uraz | Obrażenie, rana, uszkodzenie ciała spowodowane siłą zewnętrzną lub wstrząs psychiczny |
| Uraz inhalacyjny | Uszkodzenie płuc spowodowane wdychaniem gorących i toksycznych substancji |
| Urticaria | Pokrzywka/ zaczerwienienie skóry |
| V | |
|---|---|
| Varicose | Zaburzenie żylne pod postacią żylaka |
| Varikophlebitis | Zapalenie żylaka |
| Varix | (łac.: varus: krzywy) żylak żylaki pajączkowate = drobne skupiska żył w skórze żylaki siatkowate = sieć żylaków z dala od dużych pni żylaki gałęzi bocznych = żylaki biegnące ukośnie od zewnątrz w kierunku pni żylnych żylaki pni = tworzenie żylaków w obrębie pnia żyły odpiszczelowej i/lub żyły odstrzałkowej |
| Vas | (łac. naczynie) extravasal poza naczyniem intravasal wewnątrz naczynia |
| Vasculitis | Zapalenie naczynia |
| Vojta | Specjalna technika leczenia dolegliwości neurologicznych w ramach fizjoterapii |
| W | |
|---|---|
| Warstwa podstawna naskórka | Warstwa naskórka, w której stale powstają nowe komórki |
| Waskularyzacja | Unaczynienie |
| Wena | Naczynie krwionośne prowadzące do serca, żyła
|
| Wentralny | Brzuszny; położony po stronie brzucha, z przodu, przeciwieństwo: dorsalny |
| Weny | Liczba mnoga od słowa wena: Żyły
|
| Węzeł chłonny | Stacja filtrowania układu naczyń limfatycznych |
| Wprowadzać w stan narkozy | Znieczulać (por. narkoza) |
| Wrzód drążący stopy | (fr. du pied) odleżyna w chorobach nerwów (neuropatiach) związanych z zaburzeniami czucia; rzadziej w trądzie, częściej w neuropatii cukrzycowej lub alkoholowej |
| Wtórny | Drugorzędny, kolejny; zależny |
| Wtórny obrzęk limfatyczny | Obrzęk wysokobiałkowy spowodowany niewydolnością mechaniczną lub niskoobjętościową (patrz tam) naczyń limfatycznych. |
| Wycięcie | Wycięcie, usunięcie np. blizn |
| Wycięcie pierwotne | Wycięcie małych blizn i natychmiastowe zamknięcie rany |
| Wycięcie styczne | Chirurgiczne usunięcie poparzonej tkanki w cienkich warstwach |
| Wydolny | Funkcjonalny |
| Wydzielina | Produkt wydzielania |
| Wyeksponowany | Widoczny, rzucający się w oczy |
| Wymaz | Pobranie komórek skóry za pomocą wymazówki w celu wykrycia infekcji bakteryjnej lub zmian komórkowych. |
| Wynaczynienie | Płyn w tkance, krew, osocze lub płyn limfatyczny wydostający się z naczynia |
| Wysięk | Wyciek płynu i komórek z tkanek, naczyń krwionośnych i limfatycznych spowodowany stanem zapalnym |
| Wytyczne RAL | Wymagania jakościowe dla medycznych pończoch uciskowych |
| Z | |
|---|---|
| Zaburzenia przepuszczalności | Zakłócenia przepuszczalności komórek |
| Zakrzepica | Zamknięcie naczynia, żyły lub tętnicy przez skrzep (skrzeplinę) |
| Zakrzepowe zapalenie żył | Zapalenie żył; zwykle stosowane do określania zapalenia żył powierzchownych |
| Zakrzepowe zapalenie żył głębokich | Zapalenie i zakrzepica żył głębokich; w skrócie: zakrzepica żył; patrz zakrzepowe zapalenie żył |
| Zakrzepowo-zarostowe zapalenie naczynia | Określona zarostowa choroba tętnic u młodych mężczyzn |
| Zapalenie naczyń chłonnych | Zapalenie powrózka limfatycznego |
| Zapaść | zapaść, zapadnięcie
|
| Zarostowe zapalenie naczynia | Rodzaj zarostowej choroby tętnic; szczególnie u osób młodszych |
| Zastawki żylne | Zastawki w żyłach, które są zbudowane w taki sposób, że w stanie nieuszkodzonym umożliwiają jednokierunkowy przepływ krwi z obwodu do serca i zapobiegają przepływowi wstecznemu. |
| Zastoinowe zapalenie skóry | Reakcja zapalna skóry na kończynie dolnej za zastojem krwi |
| Zastój | Strefa zatrzymania krążenia krwi |
| Zator | Skrzeplina przeniesiona do krwiobiegu |
| Zatorowość | Nagłe zamknięcie naczynia przez skrzeplinę; przyczyna: przeniesienie obcych lub endogennych substancji, które nie mieszają się jednorodnie z krwią. Mogą one utworzyć konglomerat i w ten sposób zablokować naczynie. |
| Zespół pozakrzepowy (PTS) | Suma zmian skórnych na podudziu, od opuchlizny do owrzodzenia, będących skutkiem zakrzepicy żył głębokich |
| Zespół Stewarta-Trewesa | Bardzo złośliwy naczyniakomięsak. Infekcja przewlekłego obrzęku limfatycznego kończyn (przede wszystkim po mastektomii i radioterapii związanej z rakiem piersi). |
| Zespół Sudecka (CRPS) | Kompleksowy zespół bólu regionalnego (ang. Complex Regional Pain Syndrome). Utrzymujący się, silny ból o nieznanej przyczynie, zwykle po urazie lub zabiegu chirurgicznym na dotkniętej chorobą kończynie. |
| Zwłóknienie | Przekształcanie tkanki łącznej jako skutek proliferacji tkanki łącznej, np. w przypadku przewlekłego obrzęku wysokobiałkowego, również jako skutek napromieniowania promieniami rentgenowskimi (zwłóknienie radiogenne) |
| Żyła (perforator) Boyd’a | Ważna żyła łącząca (patrz perforatory) umiejscowiona poniżej kolana |
| Żyła (perforator) Dodda | Żyły łączące na podudziu (patrz. żylaki, patrz żyła (perforator) Boyda) |
| Żyła przeszywająca | Połączenie poziome pomiędzy powierzchownym (leżącym poza powięzią) układem żył a układem żył głębokich (otoczonym przez powięź) (patrz również perforatory. Nazwa wskazuje, że dochodzi do perforacji, a więc przebicia powięzi) |
| Żylaki gałęzi bocznych | Tworzenie żylaków na odgałęzieniach bocznych pni żylnych (chociaż żyły te dochodzą do pni żylnych, nazywa się je odgałęzieniami; prawidłowa byłaby nazwa „korzenie”) |
| Żylaki pajączkowate | Patrz żylaki |
| Żylaki pnia | Tworzenie żylaków w jednej z dwóch żył pnia, żyle odstrzałkowej lub odpiszczelowej (patrz tam) |
| Żylaki siateczkowane | Żylaki występujące w sieci żył powierzchownych (patrz. żylaki) |
| Żylaki wtórne | Żylaki, które powstają w wyniku zakrzepicy żył głębokich |
| Żyłki | Są to najmniejsze żyłki, które pobierają zużytą krew z układu włośniczkowego w celu przetransportowania jej do wnętrza organizmu |
| Żylny | Odnoszący się do żył |
| Żyły głębokie kończyn dolnych | Żyły w obrębie powięzi łącznotkankowej mięśni (żyły mięśniowe i główne) |
| Żyły główne | Patrz żyły; żyły główne i żyły mięśniowe tworzą razem układ żył głębokich zlokalizowany wewnątrz powięzi |